Gazze… Bir sabah uyanıp, gökyüzüne bakıyorsun; kuşlar var mı acaba?
Belki birkaç tanesi hâlâ uçuyordur, ama öyle sessiz, öyle gölgeli ki gökyüzü.
Ne kuş ne bulut ne de çocuk… Burası Gazze.
Her medeniyet, kendi içindeki yangınlardan doğar; Filistin de toprağını, halkını ve varlığını koruma mücadelesiyle, insanlık tarihinin en ağır yüklerinden birini taşıyor. Bu topraklar, dünyanın en büyük açık hava hapishanesine dönüşmüş olabilir; fakat aynı zamanda direnişin, kararlılığın ve bilimsel gayretin de sembolü haline geldi.
Gazzeli akademisyenler, yıllardır süregelen abluka, savaş ve kısıtlamalar karşısında bilimsel gayretlerini sürdürerek, her gün tazelenen bir umutla dünyaya sesleniyorlar. Onlar için ilim, bir aydınlanma meselesi olduğu kadar bir direniş, bir varoluş ve Kur’ân-ı Kerim’de geçen anlamıyla bir “ribat” meselesidir. “Gazze’de akademisyen olmak”, yalnızca bir meslek değil; kalemle, fikirle, ilimle hayatı yeniden inşa etme çabasıdır.
Bu bağlamda Gazze İslam Üniversitesi eski rektörü Dr. Kamalain Shaath ile yaptığımız bu röportaj, Gazze’nin akademik alandaki direnişini ve uluslararası dayanışmanın önemini bir kez daha bizlere hatırlatıyor.
Gazze İslam Üniversitesi, 1978 yılında 25 öğrenci ile biri doktora, dördü yüksek lisans derecesine sahip toplamda 5 öğretim görevlisinden oluşan mütevazi bir kadro ile faaliyetlerine başlar. 1985 yılına kadar çeşitli fakülteler ilave edilerek geçici derslik olarak kullanılan çadırlarda eğitime devam eder. Bu kapsamda, 1985 yılında üniversite bünyesine İslam İlimleri, Eğitim, Ticaret ve Fen Fakülteleri dahil edilir. Daha sonraları Mühendislik, Hemşirelik ve Tıp Fakültesi kurulur.
Dr. Kamalain Shaath*, 2005-2015 yılları arasında Gazze İslam Üniversitesi Rektörü olarak görev yapmış ve bugün Mütevelli Heyeti Başkan Yardımcısı olarak üniversiteye hizmet etmeye devam etmektedir. Gazze’deki mevcut koşullar, şiddetle artan saldırılar, akademik hayatı etkilerken, Dr. Shaath bu süreçte akademik hayatın devamını sağlamaya çalışmakta ve karşılaştığı önemli zorluklarla mücadele etmektedir.
Gazze İslam Üniversitesi mezuniyet töreni
Sayın Dr. Kamalain Shaath, hoş geldiniz. Türkiye’de çalışan Gazzeli bir akademisyen olarak sizinle röportaj yapabilmek benim için büyük bir anlam taşıyor. Gazze’deki akademisyenlerin verdiği bu eşsiz mücadelenin farkındayız ve onların yanında olduğumuzu bir kez daha duyurmak istiyoruz. Çünkü Gazze’de atılan her adım, söylenen her söz, yazılan her makale, bir gün Filistin topraklarında özgürlüğün ve adaletin hüküm süreceği o umudu hep diri tutuyor. Şimdi size bazı sorularım olacak, ilk olarak Gazze’deki akademisyenleri diğer akademisyenlerden ayıran en önemli özellik/husus nedir?
Hoş bulduk Nur Hanım. Bu güzel sözleriniz için teşekkür ederim. Sorunuza gelirsek, abartıya kaçmaktan sakınırım ama aynı zamanda objektif olmayı da elden bırakmamak gerek. Gazze’de bazı avantajlarımız olabilir; evet ancak dünyanın diğer bölgelerinde de bizimle aynı mücadeleyi veren pek çok akademisyen var, tek örnek biz değiliz. En nihayetinde her insan, insandır ve her akademisyen de akademisyendir. Fakat Gazze’deki akademisyenlerin en büyük farkı üzerlerindeki ağır baskılardır. Bu baskılar eğer şiddetliyse iradeyi ya kırar ya da güçlendirir. Bütün bunlara rağmen Allah’a şükürler olsun. Zannımca ister akademide olsun ister başka bir alanda baskı ne kadar güçlüyse, irade de ve kararlılıklar da o derecede güçlü oluyor.
Bunun en güzel örneklerinden biri savaştan sadece bir ay sonra şehit olan Gazze İslam Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sufyan Tayeh’tir. O, Arap dünyasında ve belki de dünyada kendi alanında sayılı bilim adamlarından birisi olarak kabul ediliyordu. Diğer bir meslektaşımız da -savaş esnasında dört makalesi yayımlanmıştı- iki gün önce beni aradığında bu dört makale dışında iki makaleyi de bitirdiğini belirtti. Bunlar sadece birkaç örnek; ancak hiçbir şey yapma imkânı olmayan akademisyenler de var. Bu tablonun tüm akademisyenler için geçerli olduğunu iddia etmemekle beraber anlattığım şeyleri destekleyen örnekler de vardır.
Yukarıda sözü edilen baskılara ilaveten Gazze’deki akademisyenleri diğerlerinden ayıran bir diğer özellik ise onların bilimsel faaliyetlerinde inanç, din ve vatanseverliği hiçbir zaman göz ardı etmemeleridir. Çünkü burada her akademik çaba yalnızca bir meslek değil aynı zamanda bir ibadet bir direniş biçimi olarak görülür.
Peki, Gazze’deki üniversiteleri diğer üniversitelerden ayıran temel özellik nedir?
Genel olarak Filistin üniversiteleri, özellikle devlet üniversiteleri, çevre ülkeler ya da gelişmekte olan diğer üniversitelerle kıyaslandığında oldukça iyi bir konumda bulunmaktadır. en-Necah Üniversitesi, Gazze İslam Üniversitesi, Birzeyt Üniversitesi ve Kudüs Üniversitesi dünya sıralamalarında iyi yerlerde. Özellikle Batı ülkelerinden gelen birçok misafir üniversitelerimizi ziyaretlerinde, Filistin üniversitelerindeki eğitim ve eğitim hizmetlerinin ne kadar ileri seviyede olduğunu sıklıkla dile getiriyor. Örneğin, Gazze İslam Üniversitesi, Avrupa ülkelerindeki üniversitelerle birçok ortak proje yürütüyor.
Bazı üniversite temsilcileri bizi ziyaret ettiklerinde, bu kadar zorlu ve sıkıntılı koşullar altında nasıl çalıştığımızı gördüklerinde şaşırıyorlar. İslam Üniversitesi’nin Rektörü olduğum dönemde bir Fransız eğitim temsilcisi, üniversitemizin temizlik açısından Fransa’daki üniversitelerden daha temiz olduğunu söylemişti. Bu kesinlikle abartı değil, çünkü ben de birçok Avrupa üniversitesini ziyaret ettim ve üniversitemizin, en-Necah Üniversitesi’nin veya Birzeyt Üniversitesi’nin temizlik ve düzen açısından bu üniversitelerle eşit düzeyde olduğunu gördüm.
Ayrıca, dört önemli üniversite, buna İslam Üniversitesi de dahil olmak üzere, çoğu Arap ülkesindeki 1200 üniversite arasından ilk 100’e girmektedir. Dünya genelinde ise, yaklaşık 33.000 üniversite arasında en başarılı ilk %10’luk dilimde yer almaktadırlar.
Gazze’de akademisyenin rolü nedir?
Entelektüeller ve eğitimli insanlar toplumda her zaman birden fazla role sahiptir ve bu akademinin bir gerekliliğidir. Gazze’deki akademisyenler de üniversite çalışmalarında üç temel görevi yerine getiriyorlar: Eğitim vermek, bilimsel araştırmalar yapmak ve topluma hizmet etmek. Bunun yanı sıra kültürel, eğitimsel, sendikal ve ekonomik faaliyetlerde de aktif rol alıyorlar.
Belki birkaç tanesi hâlâ uçuyordur, ama öyle sessiz, öyle gölgeli ki gökyüzü.
Ne kuş ne bulut ne de çocuk… Burası Gazze.
Her medeniyet, kendi içindeki yangınlardan doğar; Filistin de toprağını, halkını ve varlığını koruma mücadelesiyle, insanlık tarihinin en ağır yüklerinden birini taşıyor. Bu topraklar, dünyanın en büyük açık hava hapishanesine dönüşmüş olabilir; fakat aynı zamanda direnişin, kararlılığın ve bilimsel gayretin de sembolü haline geldi.
Gazzeli akademisyenler, yıllardır süregelen abluka, savaş ve kısıtlamalar karşısında bilimsel gayretlerini sürdürerek, her gün tazelenen bir umutla dünyaya sesleniyorlar. Onlar için ilim, bir aydınlanma meselesi olduğu kadar bir direniş, bir varoluş ve Kur’ân-ı Kerim’de geçen anlamıyla bir “ribat” meselesidir. “Gazze’de akademisyen olmak”, yalnızca bir meslek değil; kalemle, fikirle, ilimle hayatı yeniden inşa etme çabasıdır.
Bu bağlamda Gazze İslam Üniversitesi eski rektörü Dr. Kamalain Shaath ile yaptığımız bu röportaj, Gazze’nin akademik alandaki direnişini ve uluslararası dayanışmanın önemini bir kez daha bizlere hatırlatıyor.
Gazze İslam Üniversitesi, 1978 yılında 25 öğrenci ile biri doktora, dördü yüksek lisans derecesine sahip toplamda 5 öğretim görevlisinden oluşan mütevazi bir kadro ile faaliyetlerine başlar. 1985 yılına kadar çeşitli fakülteler ilave edilerek geçici derslik olarak kullanılan çadırlarda eğitime devam eder. Bu kapsamda, 1985 yılında üniversite bünyesine İslam İlimleri, Eğitim, Ticaret ve Fen Fakülteleri dahil edilir. Daha sonraları Mühendislik, Hemşirelik ve Tıp Fakültesi kurulur.
Dr. Kamalain Shaath*, 2005-2015 yılları arasında Gazze İslam Üniversitesi Rektörü olarak görev yapmış ve bugün Mütevelli Heyeti Başkan Yardımcısı olarak üniversiteye hizmet etmeye devam etmektedir. Gazze’deki mevcut koşullar, şiddetle artan saldırılar, akademik hayatı etkilerken, Dr. Shaath bu süreçte akademik hayatın devamını sağlamaya çalışmakta ve karşılaştığı önemli zorluklarla mücadele etmektedir.
Sayın Dr. Kamalain Shaath, hoş geldiniz. Türkiye’de çalışan Gazzeli bir akademisyen olarak sizinle röportaj yapabilmek benim için büyük bir anlam taşıyor. Gazze’deki akademisyenlerin verdiği bu eşsiz mücadelenin farkındayız ve onların yanında olduğumuzu bir kez daha duyurmak istiyoruz. Çünkü Gazze’de atılan her adım, söylenen her söz, yazılan her makale, bir gün Filistin topraklarında özgürlüğün ve adaletin hüküm süreceği o umudu hep diri tutuyor. Şimdi size bazı sorularım olacak, ilk olarak Gazze’deki akademisyenleri diğer akademisyenlerden ayıran en önemli özellik/husus nedir?
Hoş bulduk Nur Hanım. Bu güzel sözleriniz için teşekkür ederim. Sorunuza gelirsek, abartıya kaçmaktan sakınırım ama aynı zamanda objektif olmayı da elden bırakmamak gerek. Gazze’de bazı avantajlarımız olabilir; evet ancak dünyanın diğer bölgelerinde de bizimle aynı mücadeleyi veren pek çok akademisyen var, tek örnek biz değiliz. En nihayetinde her insan, insandır ve her akademisyen de akademisyendir. Fakat Gazze’deki akademisyenlerin en büyük farkı üzerlerindeki ağır baskılardır. Bu baskılar eğer şiddetliyse iradeyi ya kırar ya da güçlendirir. Bütün bunlara rağmen Allah’a şükürler olsun. Zannımca ister akademide olsun ister başka bir alanda baskı ne kadar güçlüyse, irade de ve kararlılıklar da o derecede güçlü oluyor.
Bunun en güzel örneklerinden biri savaştan sadece bir ay sonra şehit olan Gazze İslam Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sufyan Tayeh’tir. O, Arap dünyasında ve belki de dünyada kendi alanında sayılı bilim adamlarından birisi olarak kabul ediliyordu. Diğer bir meslektaşımız da -savaş esnasında dört makalesi yayımlanmıştı- iki gün önce beni aradığında bu dört makale dışında iki makaleyi de bitirdiğini belirtti. Bunlar sadece birkaç örnek; ancak hiçbir şey yapma imkânı olmayan akademisyenler de var. Bu tablonun tüm akademisyenler için geçerli olduğunu iddia etmemekle beraber anlattığım şeyleri destekleyen örnekler de vardır.
Yukarıda sözü edilen baskılara ilaveten Gazze’deki akademisyenleri diğerlerinden ayıran bir diğer özellik ise onların bilimsel faaliyetlerinde inanç, din ve vatanseverliği hiçbir zaman göz ardı etmemeleridir. Çünkü burada her akademik çaba yalnızca bir meslek değil aynı zamanda bir ibadet bir direniş biçimi olarak görülür.
Peki, Gazze’deki üniversiteleri diğer üniversitelerden ayıran temel özellik nedir?
Genel olarak Filistin üniversiteleri, özellikle devlet üniversiteleri, çevre ülkeler ya da gelişmekte olan diğer üniversitelerle kıyaslandığında oldukça iyi bir konumda bulunmaktadır. en-Necah Üniversitesi, Gazze İslam Üniversitesi, Birzeyt Üniversitesi ve Kudüs Üniversitesi dünya sıralamalarında iyi yerlerde. Özellikle Batı ülkelerinden gelen birçok misafir üniversitelerimizi ziyaretlerinde, Filistin üniversitelerindeki eğitim ve eğitim hizmetlerinin ne kadar ileri seviyede olduğunu sıklıkla dile getiriyor. Örneğin, Gazze İslam Üniversitesi, Avrupa ülkelerindeki üniversitelerle birçok ortak proje yürütüyor.
Bazı üniversite temsilcileri bizi ziyaret ettiklerinde, bu kadar zorlu ve sıkıntılı koşullar altında nasıl çalıştığımızı gördüklerinde şaşırıyorlar. İslam Üniversitesi’nin Rektörü olduğum dönemde bir Fransız eğitim temsilcisi, üniversitemizin temizlik açısından Fransa’daki üniversitelerden daha temiz olduğunu söylemişti. Bu kesinlikle abartı değil, çünkü ben de birçok Avrupa üniversitesini ziyaret ettim ve üniversitemizin, en-Necah Üniversitesi’nin veya Birzeyt Üniversitesi’nin temizlik ve düzen açısından bu üniversitelerle eşit düzeyde olduğunu gördüm.
Ayrıca, dört önemli üniversite, buna İslam Üniversitesi de dahil olmak üzere, çoğu Arap ülkesindeki 1200 üniversite arasından ilk 100’e girmektedir. Dünya genelinde ise, yaklaşık 33.000 üniversite arasında en başarılı ilk %10’luk dilimde yer almaktadırlar.
Gazze’de akademisyenin rolü nedir?
Entelektüeller ve eğitimli insanlar toplumda her zaman birden fazla role sahiptir ve bu akademinin bir gerekliliğidir. Gazze’deki akademisyenler de üniversite çalışmalarında üç temel görevi yerine getiriyorlar: Eğitim vermek, bilimsel araştırmalar yapmak ve topluma hizmet etmek. Bunun yanı sıra kültürel, eğitimsel, sendikal ve ekonomik faaliyetlerde de aktif rol alıyorlar.